Overdracht directie/inspectie voertuig NS 20 (de Kameel)

Op 4 juni 1954 maakt President Directeur F.Q. den Hollander de eerste rit met de DE 20, de Kameel. Vele inspectieritten volgen en ook latere directies van NS hebben de Kameel voor dit doel gebruikt. In 1973 wordt het rijtuig geschilderd in de huisstijlkleuren en het interieur aangepast. De ‘inspectie’fase van de loopbaan van de DE 20 is afgelopen, het rijtuig krijgt de VIP-status. Het rijtuig kan worden gehuurd voor bijzondere gebeurtenissen. De laatste (commerciële) rit in dit verband vindt plaats op 31 januari 1991. Op 8 maart rijdt de NS-directie voor het laatst met de Kameel. Het rijtuig wordt formeel buiten dienst gesteld en gestald in de bekende Utrechtse dieselloods.

Helaas krijgt de Kameel daarna geleidelijk aan de status van ‘plukrijtuig’: belangrijke onderdelen moeten worden verwijderd om de nog rijdende Blauwe Engelen rijdbaar te houden. Daarom gaat de 20 naar Zwolle voor het uitnemen van bruikbare onderdelen, zoals tractie- en dieselmotoren. Als een hulpeloos voertuig wordt de Kameel terug gesleept naar Utrecht en krijgt, na een bezoek aan de werkplaats in Roosendaal, vanaf 27 juli 1991 weer een parkeerplaats in het Spoorwegmuseum. Om de conditie van de Kameel te bewaken (en toen al met het ideaal de 20 ooit weer op de baan te krijgen) wordt door een groep jonge enthousiaste vrijwilligers van het Spoorwegmuseum aan de restauratie van het rijtuig begonnen. Er wordt ook een grondige inventarisatie van de technische staat gemaakt.

We zijn een aantal jaren verder en gelukkig blijkt er bij de NS-directie toch nog de wens te bestaan te kunnen beschikken over een eigen rijtuig. Als gevolg van het afvoeren van de donkerblauwe vloot rijtuigen van NS Internationaal verdwijnen namelijk ook de restauratie- en barrijtuigen. En dat waren ideale rijtuigen om met speciale gasten op pad te kunnen gaan. Aankoop van nieuwe rijtuigen is financieel geen haalbare kaart en Peter-Paul de Winter, nu Hoofd Collecties van het Spoorwegmuseum, maar toen nog werkzaam bij NS Chartertrains, komt met de suggestie het (her)gebruik van de Kameel nader te onderzoeken. Het rijtuig stond weliswaar in het Museum, maar was formeel nog steeds eigendom van NS.

Dankzij de hoeveelheid onderdelen die vrij kwamen na het afvoeren van de DE2-en konden noodzakelijke onderdelen voor het herstel van de Kameel worden gereserveerd. De noodzakelijke restauratie van het rijtuig wordt op 22 mei 2005 in de werkplaats Haarlem afgerond en op 4 juni dat jaar speelt de Kameel een prominente rol bij de heropening van het geheel vernieuwde Spoorwegmuseum. Daar wordt ook bekend gemaakt dat de 20 weer rijvaardig gemaakt zal worden. Deze zo’n drie jaar durende klus wordt uitgevoerd door de Tilburgse werkplaats van het NS-bedrijf NedTrain.

Op 18 maart 2008 wordt de Kameel op eigen kracht overgebracht naar het Spoorwegmuseum waar in de Koninklijke Wachtkamer de ‘eigendomspapieren’ door de NedTrain directie overhandigd worden aan de NS-directie. Na deze formaliteiten wordt het rijtuig omgerangeerd van spoor 1 naar het achterterrein van het Museum om de loods van Wereld 4 te kunnen binnen rijden. De foto op de postzegel (zie laatste alinea) toont de Kameel tijdens die rangeerbeweging.

Geheel in de lijn met zijn ‘vorige’ leven wordt de Kameel na 2008 regelmatig ingezet bij diverse manifestaties. En met het oog op de 65e verjaardag van het rijtuig wordt eind 2018 door NS besloten om de DE 20 af te staan en in rijvaardige toestand over te dragen aan het Spoorwegmuseum. Begin 2019 krijgen de motoren daartoe nog een revisie. Er worden afspraken gemaakt over de kosten van het toekomstig onderhoud en de mogelijkheid het rijtuig bij passende gelegenheden te gebruiken. Bijvoorbeeld bij de bekende SpoorweNSdagen.

Op 4 juni 2019, exact 65 jaar na de eerste rit met Den Hollander, heeft de Kameel na een jubileumrit van Rotterdam, via de Oude Lijn, Noord Holland en de Gooilijn het Spoorwegmuseum weer bereikt. Nu met een mooi toekomstperspectief. Het rijtuig zal niet alleen traditioneel een blikvanger van de eerste orde zijn in ons Museum maar ook langs de lijn als het rijtuig weer eens op stap gaat. Ter gelegenheid van deze overdracht is door de vereniging een postzegel uitgebracht. Zie het overzicht van uitgegeven postzegelsets.